TIME LINE ชีวประวัติของหะยีสุหลง

حاج محمد سولوڠ بن عبدالقاديربن محمد توان مينال – حاج سولوڠ

.
มูฮำหมัดสุหลง บินอับดุลกอเดร์ บินมูฮำหมัด ต่วนมีนาลย์
หรือ หะยีสุหลง โต๊ะมีนา

-ในปี 1895 (พ.ศ. 2438) : หะยีสุหลง กำเนิดที่กำปงอาเนาะรู (หมู่บ้านลูกสน) มณฑลปัตตานี
.
-ในปี 1941 (พ.ศ.2484) : หะยีสุหลง หรือ ต่วนฆูรู ฮัจญีสุหลง บิน ฮัจญีอับดุลกอเดร์ โต๊ะมีนา ได้รับการแต่งตั้งจากที่ประชุมอุลามาอฺ ให้เป็นกอฎี อัชชัรอีย์ อัฎฎอรูรีย์ และเป็นประธานคณะกรรมการอิสลามคนแรกในจังหวัดปัตตานี
.
-ในปี 1945 (พ.ศ. 2488) : ปรีดี พนมยงค์ มาเยี่ยมการเปิดโรงเรียนที่หะยีสุหลงสร้างขึ้นด้วยเงินบริจาคของราษฎร ที่ปัตตานี
.
-ในปี 1946 (พ.ศ. 2489) : หะยีสุหลงได้ตัดสินใจรับปากและสนับสนุนนายแพทย์เจริญ สืบแสง ในการลงสมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดปัตตานี ซึ่งปรากฏว่านายแพทย์เจริญ สืบแสง ชนะการเลือกตั้งได้รับตำแหน่ง
.
-3 เม.ย. 1947 (พ.ศ. 2490) : หะยีสุหลง เป็นตัวแทนของชาวมลายูมุสลิมปาตานียื่นคําขอ 7 ข้อต่อรัฐบาลพลเรือตรีถวัลย์ ธํารงนาวาสวัสดิ์
.
-8 พ.ย 1947 (พ.ศ.2490) : พลโทผิน ชุณหะวัณ ยึดอำนาจของรัฐบาลพลเรือตรีถวัลย์ ทำให้ปรีดี พนมยงค์ ต้องลี้ภัย
.
-16 ม.ค. 1948 (พ.ศ.2491) : หะยีสุหลง ถูกจับด้วยข้อหา “คิดการจะเปลี่ยนแปลงราชประเพณีการปกครอง”
.
-28 เม.ย. 1948 (พ.ศ. 2491) : เกิดเหตุการณ์ปะทะกันอย่างรุนแรงระหว่างเจ้าหน้าที่ตํารวจกับชาวบ้านดุซงยอ อำเภอระแงะ (ปัจจุบันผนวกเป็นอำเภอจะแนะ) จังหวัดนราธิวาส ชาวบ้านเรียกว่า “ปือแร ดุซงญอ” (สงครามดูซงญอ) ขณะที่ฝ่ายเจ้าหน้าที่รัฐไทยเรียกว่า “กบฏดุซงยอ”
.
-20 มิถุนายน 1952 (พ.ศ.2495) : หะยีสุหลงได้รับการปล่อยตัวก่อนกำหนด 2 เดือน หลังจากต้องถูกจองจำนานถึง 4 ปีกว่า
.
-13 ส.ค. 1954 (พ.ศ. 2497) : หะยีสุหลงและลูกชายคนโต พร้อมสหายอีก 2 คน รวมสี่คนถูกอุ้มฆ่า หายสาบสูญไปอย่างไร้ร่องรอย นำมาซึ่งความเชื่อว่าทั้งหมดถูกฆาตกรรมทางการเมือง